Қазіргі заманда білім беру жүйесі үнемі жаңарып, оқушылардың жеке мүмкіндіктеріне, қабілеттеріне және қызығушылықтарына сай бейімделуде. Осы тұрғыда оқушы жетістігін бағалау – білім беру сапасының маңызды бөлігі. Бұл ретте дәстүрлі баға қою жүйесі мен критериалды бағалау жүйесінің айырмашылығы, тиімділігі мен кемшіліктері жиі салыстырылып келеді. Менің ойымша, критериалды бағалау жүйесі оқушының жеке білім траекториясын нақты әрі әділ көрсетуге әлдеқайда тиімді. Себебі бұл жүйе оқушыны белгілі бір критерийлерге сүйене отырып бағалайды, ал бұл, өз кезегінде, әр оқушының өз мүмкіндігінше даму жолын бақылауға мүмкіндік береді. Мұнда оқушы тек “5”, “4” деген сандармен ғана емес, нақты қай жерден қате жібергенін, нені жақсарту керек екенін көре алады.

Критериалды бағалау оқушының өзін-өзі бағалау қабілетін арттырады. Ол білім алушыны тек бақылау объектісі емес, белсенді қатысушы, өз оқу үдерісінің иесі ретінде тануға көмектеседі. Сонымен қатар, бұл жүйе оқу мотивациясына оң әсер етеді, өйткені оқушы өз жетістігін нақты түсініп, келесі мақсаттарға ұмтылады.

Ал дәстүрлі бағалау жүйесінде оқушылар көбіне мұғалім қойған бағаға қарап қана өзін бағалап үйренген. Бұл жүйеде бағалау көбінесе жалпы әсерге, кейде тіпті мұғалімнің көңіл-күйіне де тәуелді болуы мүмкін. Мұндай жағдай әділетсіздік сезімін тудырып, оқушының ынтасын төмендетуі ықтимал.

Сондай-ақ, критериалды бағалау жүйесі мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынасқа да оң әсер етеді. Мұғалім – тек баға қоюшы емес, кеңес беруші, бағыт көрсетуші ретінде қабылданады. Бұл оқушыны еркін ойлауға, ашық пікір айтуға, қателесуден қорықпауға үйретеді.

Қорыта айтқанда, критериалды бағалау жүйесі – заманауи білім беру талаптарына жауап беретін, оқушының жеке даму траекториясын айқындауға мүмкіндік беретін әділ әрі тиімді құрал. Ол тек оқушы жетістігін бағалап қана қоймай, оның ішкі әлеуетін дамытуға да жол ашады. Сондықтан бұл жүйені қолдап, оны тиімді қолдану – қазіргі білім беру үдерісінің басты міндеттерінің бірі.